
Tử vi - khoa học mà huyền bí Trong những kiểu bói toán, khoa Tử vi thường được
coi là một trong những kiểu bói toán có tính chính xác cao và được nhiều
người tín nhiệm. Trước khi khoa Tử vi ra đời, Trung Hoa đã có nhiều
hình thức bói toán khác như "bốc phệ" do Văn Vương đời nhà Chu dựa trên
Hà đồ (bức vẽ ở sông Hà, vẽ bát quái của vua Phục Hi) tạo thành 64 quẻ
bói hợp thành. Sau đó nền triết học Trung Hoa đã đi qua nhiều luận
thuyết như thuyết Âm Dương Ngũ Hành dựa trên sự tương sinh tương khắc
của 5 yếu tố cơ bản - kim, mộc, thủy, hỏa, thổ - nhằm giải thích đời
sống và tùy từng cặp yếu tố kết hợp với nhau nó sẽ cho ra những kết quả
khác nhau với độ biến thiên rất phức tạp. Đây là học thuyết có ảnh hưởng
mạnh mẽ đến khoa Tử vi sau này. Về phạm trù số mệnh được đề cập ở vị trí trung tâm
của khoa Tử vi, thực ra trước đó đã có nhiều nhà triết học có những cái
nhìn khác nhau. Khổng Phu Tử nói "Tận nhân lực, tri thiên mệnh” nghĩa là
hãy cố gắng làm hết sức mình rồi thành bại thế nào mới biết được mệnh
trời. Trang Tử thì cho rằng con người thành bại, nghèo hèn hay giàu sang
đều do định mệnh, ngay cả vận nước cũng do thiên mệnh chi phối không
thể thay đổi. Còn Tuân Tử thì phủ nhận sự tồn tại của số mệnh và cho
rằng tất cả họa phúc con người đều do chính hành động của họ tạo nên. Đến thời Tống, nền văn minh Trung Hoa đã có bước
phát triển mạnh mẽ trong việc nghiên cứu về nhân học. Nhiều triết gia đã
chuyên tâm nghiên cứu về con người nhằm tìm ra những nguyên tắc về cuộc
sống. Khoa Tử vi tuy ra đời chậm nhưng đã tổng hòa được những tinh hoa
của bói dịch, nhân tướng học, thiên văn học của Trung Quốc cổ đại. Tử vi
đã quy nạp lại cho mình một hệ thống thuật ngữ riêng. Một số quan điểm
trong Tử vi tuy không được chứng minh nhưng vẫn được áp dụng trong đời
sống hằng ngày, như áp dụng lý thuyết Âm Dương Ngũ Hành vào y học. Với
những nét đặc trưng độc đáo của mình, khoa Tử vi được nhiều nhà khoa học
ngày nay xem như là một bước tiến về nhân học Trung Hoa thời Trung đại. Đối tượng nghiên cứu của Tử vi chính là con người
và số mệnh con người. Con người trong Tử vi là con người gắn liền với
gia đình và những mối quan hệ xã hội. Có thể coi Tử vi là một dạng thức
khoa học kết hợp triết học một cách khá sơ khai và chất phác. Loại hình
nghiên cứu của nó dựa trên tính trực quan và mang nhiều yếu tố triết học
ở dạng sơ kỳ. Tử vi dùng nhiều phương pháp nghiên cứu kết hợp, đó là
phân tích, tổng hợp và động. Trong đó chia thành đại phân tích và vi
phân tích. Những triết lý bói toán cũng được hệ thống hóa dựa trên nền
tảng của triết lý Âm Dương Ngũ Hành. Tử vi vận động theo các vì sao ở 10
can, 12 chi dịch chuyển và biến đổi theo lý thuyết Bát Quái, tương tác
với nhau theo thuyết Âm Dương Ngũ Hành. Vậy Tử vi là gì và ai là người đã có công sức hình thành và phát triển nên dạng thức khoa học thô sơ này? Hi Di - Trần Đoàn lão tổ Ông tổ của khoa Tử vi là một đạo sĩ tu trên núi Hoa
Sơn có tên hiệu là Hi Di và tên thật là Trần Đoàn, sống vào thời nhà
Tống. Dựa vào Kinh Dịch cùng những khai triển về lý thuyết âm Dương Ngũ
Hành của Đổng Trọng Thư, một triết gia thời Hán, ông đã lập ra khoa Tử
vi với mục đích tìm hiểu con người và số phận con người dựa trên hệ
thống quy luật biến hóa của triết thuyết về vũ trụ thời đó. Bằng cách
tích hợp những biến số của đời sống dựa trên ngày sinh tháng đẻ, Trần
Đoàn đã tìm ra nguyên tắc viết nên "lá số tử vi”, rất gọn gàng với 12
cung và hơn 100 vì sao nhằm tiên đoán số phận của con người. Lá số Tử vi
gồm 10 Chính tinh và nhiều Phụ tinh an định trên 12 Cung nằm trên một
Thiên Bàn. Những vì sao và cung mệnh có mối quan hệ tương tác
rất phức tạp, có ảnh hướng tích cực hay tiêu cực đến bản mệnh. Trong
những ngôi sao bản mệnh, sao Tử vi là ngôi sao quan trọng nhất (Tử là
màu tím, Vi là huyền diệu). Tử vi là tên ngôi sao Chủ tinh của con
trưởng vua Văn Vương đời Chu: Trung cung Tử vi đại đế cai quản hai cung
Nam Tào, Bắc Đẩu nắm giữ chuyện sinh tử của thiên hạ trong tay. Các vua
chúa ngày xưa cũng coi Tử vi chính là sao tướng tinh của mình và cho
rằng cung sao Tử vi trên bầu trời tương ứng chính hoàng cung. Trong một lá số Tử vi, nhiều nhất người ta có 118
sao. Mỗi ngôi sao có một ý nghĩa. Sao này khi tương tác với sao khác lại
có ý nghĩa khác. Dù sự chính xác của khoa Tử vi còn phải bàn cãi nhưng
việc “mã hóa" và "sơ đồ hóa" số mệnh của con người vào một lá số Tử vi
đã cho thấy tham vọng lớn lao của khoa Tử vi. Ngày nay, dưới con mắt
khoa học, khoa tử vi được coi như một loại hình khoa học huyền bí kết
hợp với nhân học và phân tích độc đáo trong việc tiên đoán số mệnh con
người. Thực tế để xem chuẩn một lá số tử vi là một điều bất khả vì nó là
một hàm số có quá nhiều biến số tương tác lẫn nhau. Nếu coi các nguyên
tắc tương tác giữa các sao là một hàm số, thì lá số Tử vi của một người
là một hàm số có tới hơn 100 biến số. Đây là hàm số quá phức tạp và
không có lời giải thấu triệt. Cũng có nhiều trời cho rằng thực ra Hi Di lão tổ
Trần Đoàn không là người sáng tạo ra khoa Tử vi mà chỉ là người hệ thống
hóa lại. Tử vi cũng không nên được coi là một khoa học độc lập mà nên
coi nó là sự kết hợp của nhiều nguyên lý khoa học khác trong triết học
Trung Hoa. Khoa học hay mê tín Khoa Tử vi vừa mang tính khoa học thống kê vừa mang
tính bói toán và có phần dị đoan. Nếu xét theo những điều kiện cần thì
khoa Tử vi có thể được coi là một khoa học theo một mặt nào đó. Khoa Tử
vi có hệ thống lý luận riêng với những thuật toán riêng và cách tiếp cận
nghiên cứu nhân học độc đáo. Ngoài ra, khoa Tử vi cũng có tính lập luận
và logic học rõ ràng từ đó đưa ra được những trải nghiệm và chứng minh
từ thực tế đời sống. Các cung trên lá số Tử vi là những hàm số căn bản.
Trong các cung có Chính tinh và Phụ tinh. Những ngôi sao này tương với
nhau theo quy luật âm Dương Ngũ Hành khiến một lá số Tử vi trở thành một
"đa hàm số” với nhiều biến số biến đổi rất phức tạp. Tuy nhiên điều đó
cũng phần nào thể hiện bản mệnh của con người cũng vốn thật phức tạp,
không có một phản ứng nhất định nào theo nguyên lý của lý trí hay tình
cảm. Nhưng điều đó cũng khiến nhiều người yêu sự rõ ràng trong khoa học
cảm thấy đặt niềm tin vào Tử vi là không cần thiết. Khoa Tử vi là một phương pháp, một công thức, một
đồ biểu nhưng nó không đo lường được về lượng cũng như về chất một cách
chính xác. Nó là một hệ thống tương quan giữa các yếu tố phức tạp, và
khi đưa ra không thể lý giải một cách máy móc hay bằng một ước đoán cụ
thể nào. Khoa Tử vi khiến người ta nghĩ về sự liên hệ giữa
các yếu tố trong cuộc đời và kết luận về một lá số Tử vi đòi hỏi phải là
kết luận dựa trên sự tổng hợp các nhận định cục bộ. Con người và bản
mệnh trong khoa Tử vi là một con người toàn diện, bao hàm cả thể chất
lẫn tinh thần, cả di truyền lẫn bản tính cá nhân, cả môi trường gia đình
và xã hội, cả công danh lẫn tài lộc. Con người đó chính là "sự tổng hòa
của những mối quan hệ xã hội”. Khoa Tử vi không tách rời các phương
diện và xem xét con người ở một thế giới quan tổng hợp, có tương tác với
môi trường xã hội chứ không phải biệt lập ở một phương diện cụ thể. Tuy nhiên, cũng có những thiếu hụt trong chính khoa
Tử vi khiến nhiều người cho rằng khoa Tử vi không phải là một khoa học
dù vẫn cần phải nhìn nhận giá trị của nó. Khoa Tử vi chỉ là một quá
trình xét đoán dựa trên những hàm số và biến số được thể hiện bằng những
ngôi sao trên lá số Tử vi. Chính vì vậy tính chính xác của Tử vi không
được bảo đảm bao giờ. Việc mỗi sao khi ở một cung lại mang những ý nghĩa
khác nhau và ý nghĩa đó thay đổi khi nó kết hợp với những sao khác nhau
tạo thành nhiều luận đoán khác nhau trên một lá số Tử vi khiến tính
huyền bí của Tử vi học càng nhiều hơn. Cách tính giờ của khoa Tử vi cũng có nhiều thay đổi
khiến người ta càng nghi ngờ vào tính xác thực của Tử vi. Từ xưa người
ta tính giờ dựa vào mặt trời. Kể từ khi ảnh hưởng của phương Tây, thời
gian trong ngày được chia làm 24 múi. Quy ước này khác với quy ước của
khoa Tử vi chia một ngày làm 12 múi. Khoa Tử vi cũng có hạn chế về việc
coi người tu hành không nằm trong vòng cung Mệnh nên không xem được. Nó
cũng không giải thích được sự khác nhau giữa số mệnh của những người
sinh cùng thời điểm. Tai hại hơn nữa, từ việc sùng bái Tử vi dẫn đến
việc một số gia đình cho mổ lấy trẻ em vào giờ tốt để có lá số Tử vi tốt
là một việc làm mù quáng, đầy mê tín và thiếu khoa học. Thiết nghĩ khoa Tử vi là một nhánh nghiên cứu nhân
học khá lý thú. Nó dựa trên các sao trong Tử vi để mệnh danh một yếu tố
trong con người và sự tương tác qua lại giữa chúng nhằm đưa ra những
nhận định dựa trên những suy đoán qua thống kê về số phận và tính cách
con người. Nếu ta biết gạn đục khơi trong, nhìn nhận những giá trị khoa
học và triết học cơ bản cũng như loại trừ những yếu tố mê tín dị đoan
của khoa Tử vi thì đây chính là một trong những vấn đề khoa học rất đáng
được quan tâm nghiên cứu một cách nghiêm túc. (Theo Kiến Thức Ngày Nay)
Nguồn: ST & Tổng hợp từ Internet: Bích Ngọc (XemTuong.net)